Choroby roznoszone przez owady
Zimnica (malaria)
Roznoszona przez komary malaria lubi wracać nawet po kilku latach i bywa śmiertelna. W całej Afryce Północnej prawie nie występuje, w związku z czym wielu turystów w ogóle nie podejmuje żadnych środków zapobiegawczych. Warto o nich jednak pomyśleć wybierając się latem w bardziej odludne rejony, zwłaszcza dalej na południe.
Przed ukłuciami komarów należy zabezpieczyć się (w porze wieczornej, a także w czasie snu) przez wieszanie moskitiery w oknach i nad łóżkiem, noszenie długich spodni i koszul z długimi rękawami. Polecane są różne środki odstraszające komary (np. olejek goździkowy, nafta kosmetyczna, witamina B), ale ich skuteczność w praktyce bywa różna. W rejonie zagrożenia konieczne jest także przyjmowanie leków przeciw-malarycznych. Najczęściej stosowany jest polski preparat Arechin (Chloroquine), w dawce 2 tabletki po 250 mg jeden raz w tygodniu w czasie trwania podróży i przez okres 2 tygodni przed oraz 4-6 tygodni po powrocie. Tabletki należy zażywać pojedzeniu, popijając dużą ilością płynów. Podstawowe znaczenie ma regularność zażywania. Lekiem mniej toksycznym jest Daraprim (Pyrimethamine), który stosuje się w dawce 1 tabletka po 25 mg jeden raz w tygodniu w czasie trwania podróży i przez okres 10 tygodni po powrocie.
Uwaga: leki przeciwmalaryczne są lekami toksycznymi. Nie powinny ich stosować kobiety w ciąży i w okresie karmienia, a także u osoby z upośledzoną czynnością wątroby i nerek. Zażywanie tych leków nie gwarantuje w pełni zabezpieczenia przed chorobą ze względu na odporność niektórych szczepów zarodźców malarii. Komary przyciąga natomiast zapach perfum i wody po goleniu oraz niektóre kolory.
Żółta febra
Ta wirusowa choroba występuje w wielu krajach afrykańskich w pasie między 15° szerokości geograficznej północnej i południowej. Roznoszą ją komary, a pierwszymi objawami są gorączka, ból głowy i brzucha oraz wymioty. Potem może nastąpić pozorna poprawa, po której dochodzi do poważniejszych komplikacji, takich jak zaburzenia w funkcjonowaniu wątroby. Jedynym lekarstwem jest obniżanie gorączki i niedopuszczanie do odwodnienia organizmu. Szczepienia zapewniają odporność na 10 lat.
Skaleczenia, ugryzienia i ukąszenia
Wszelkiego typu przecięcia i zadrapania stają się bardzo łatwo źródłem infekcji, zwłaszcza latem, dlatego należy je niezwłocznie przemywać wodą utlenioną lub jodyną. Na piesze wędrówki niezbędne są wysokie buty, skarpety i długie spodnie, zwłaszcza jeśli maszeruje się w wysokiej trawie i wchodzi w zarośla, zagląda – szczególnie nocą – do jaskiń, jam w ziemi, do dziupli drzew i rumowisk skalnych. Uważać trzeba m. in. na wyposażone w potężny kolec jadowy skorpiony, które wchodzą do butów i innych części garderoby, oraz węże. W przypadku ukąszenia pomoc doraźna musi być natychmiastowa, założenie opaski uciskowej powyżej miejsca ukąszenia, przemywanie rany (najlepiej przegotowaną wodą) i jej odsysanie. Nie wolno nacinać rany. Zabezpieczonego i unieruchomionego chorego należy jak najszybciej odtransportować do najbliższej placówki służby zdrowia w celu podania surowicy.
Pchły i wszy
Pchły żyją w różnych miejscach, ale najczęściej spotyka je się w brudnych materacach i siennikach. Plamki krwi na pościeli lub ścianach w pobliżu łóżka są wyraźnym sygnałem, by poszukać innego hotelu. Pchły pozostawiają po sobie piekące ranki w równych rządkach. Ból łagodzi maść Fenistil.
Ugryzienia wszy powodują swędzenie i złe samopoczucie. Gnieżdżą się we włosach (wszy głowowe), w ubraniu (wszy odzieżowe) lub w owłosieniu łonowym (wszy łonowe). Wszami można zarazić się od innych osób przez bezpośredni kontakt, korzystanie z tego samego grzebienia, odzieży itp. Najłatwiej pozbyć się ich przez dokładne mycie włosów szamponem i pranie odzieży w bardzo gorącej wodzie.
Problemy ginekologiczne
Uboga dieta, obniżona odporność organizmu z powodu stosowania antybiotyków przy zaburzeniach układu pokarmowego, a nawet używanie pigułek antykoncepcyjnych – w gorącym klimacie mogą doprowadzić do infekcji pochwy. Podstawowym środkiem zapobiegawczym jest utrzymywanie w czystości genitaliów i noszenie spódnicy lub luźnych spodni i bawełnianej bielizny.
Przy infekcjach drożdżakowych, wywołujących swędzenie i wysięki, stosuje się przemywanie octem, a nawet sokiem z cytryny lub jogurtem. Lekarze zapisują na ogół czopki nystatynowe. Poważniejszą infekcją jest rzęsistkowica, objawiająca się wysiękami i uczuciem pieczenia w czasie oddawania moczu. Leczeniu powinien poddać się w takim wypadku również partner seksualny; jeżeli nie skutkuje przemywanie octem, należy skontaktować się z lekarzem, który zapisze odpowiedni środek.
Ciąża
Do większości poronień dochodzi w pierwszych trzech miesiącach ciąży, jest to więc najbardziej niebezpieczny okres do podróżowania. Również trzy ostatnie miesiące lepiej spędzić w warunkach umożliwiających szybki kontakt z lekarzem. Kobiety w ciąży powinny unikać przyjmowania leków z wyjątkiem absolutnie niezbędnych; o ile to możliwe, należy natomiast poddawać się szczepieniom ochronnym.