DUGGA (Dougga)
Dugga jest kolejnym doskonałym miastem rzymskim, które dzięki swojemu położeniu na szczycie w górach Tebursuk dominuje nad okolicą. Sześć kilometrów szosy o bitumicznej nawierzchni dzieli je od małego miasta Tebursuk, a trzy kilometry błotnistej drogi od jeszcze mniejszego miasta Nouvelle Dougga, w którym żyją dawni mieszkańcy Duggi, wysiedleni ze starego miasta dla ułatwienia ochrony zabytków.
Dla wielbicieli rzymskich ruin miasto jest kopalnią zabytków dowodzących potęgi starożytnego imperium. Większą część wspaniałych mozaik stąd pochodzących można obecnie podziwiać w Muzeum Bardo w Tunisie.
Historia
Miasto Thugga istniało już w okresie punickim, a niezwykły pomnik znajdujący się poniżej rzymskich ruin, znany jako Mauzoleum Libijsko-Punickie, pochodzi z II w. p.n.e.
We wczesnych latach panowania Rzymian Thugga była jedną ze stolic państw sprzymierzonych, którego królem był numidyjski Masynissa. Jej losy potoczyły się podobnie jak dzieje licznych rzymskich miast w Afryce Północnej: po okresie wielkiego rozkwitu od II do IV wieku nastał czas upadku pod okupacją Bizancjum i Wandalów. Pomyślność miasta warunkowały obfite zasoby świeżej wody, położone nie opodal żyzne pola uprawne i kamieniołomy, skąd czerpano marmur.
Ruiny
To miejsce jest otwarte dla zwiedzających codz. 8.30-17.30; wstęp: 1 D.T.
Teatr – Pierwszą budowlą, jaką można zobaczyć po wkroczeniu na teren tego niezwykłego muzeum jest usytuowany po prawej stronie odnowiony teatr. Zbudował go w roku 168 po Chrystusie jeden z miejscowych bogatych mieszkańców, Markus Kwadrutus. W dziewiętnastu rzędach mogło pomieścić się 3500 ludzi.
Świątynia Saturna – Dróżka z prawej strony za teatrem wiedzie do świątyni Saturna, wystawionej w miejscu, gdzie wcześniej istniała świątynia starożytnego semickiego boga Baala.
Plac Róży Wiatrów (Place Rose des Vents) – Droga z powrotem w stronę teatru za budynkiem biura administracji prowadzi do niezwykle krętej ulicy (Rzymianie lubowali się w liniach prostych), która dochodzi do nieregularnego Placu Róży Wiatrów. Na bruku placu widnieje ogromny napis w kształcie przypominającym kompas, obejmujący nazwy dwunastu wiatrów. Niektóre z nich przetrwały do dzisiaj, jak np. Africanus (sirocco). W południowej części placu stoi świątynia Merkurego, podczas gdy targ i kapitol sąsiadują z nim odpowiednio od południa i zachodu.
Kapitol – Kapitol jest szczególnym budynkiem -jednym z najwspanialszych w Tunezji. Został ofiarowany miastu w 166 roku przez dwóch członków bogatej rodziny Marcia. Z inskrypcji wyrzeźbionej na portyku wynika, że jest on poświęcony Jowiszowi, Junonie i Minerwie. Sześć wielkich kanelowanych kolumn wspiera portyk o wysokości około ośmiu metrów. Na fryzie znajduje się niezwykła rzeźba przedstawiająca imperatora Antoniusza Piusa, którego unosi w szponach orzeł. Wewnątrz świątyni stała ogromna figura Jowisza, której zachowane fragmenty można dzisiaj oglądać w Muzeum Bardo w Tunisie.
Bizantyńczycy wznieśli między forum i kapitolem z kamiennych części innych budowli umocnienia obronne.
Świątynia Celestis – Około 100 metrów na zachód, wśród drzew oliwkowych, mieści się świątynia Celestis z niezwykłym (przynajmniej w Afryce Północnej) półkolistym dziedzińcem. Jest poświęcona kultowi Junony Celestis, która de facto była rzymską odpowiedniczką kartagińskięj bogini Tanit. Sanktuarium postawiono w początkach III wieku, a fundatorem był człowiek, który w 222 roku został flamenem (rzymskim kapłanem).
Dom Dionizosa i Ulissesa
Droga na południe od forum wiedzie przez starą rzymską dzielnicę willi do znajdujących się po lewej stronie łaźni Licyniana, które również można zwiedzić za odpowiednią opłatą. Dom Dionizosa i Ulissesa mieści się z prawej strony. Była to niegdyś okazała willa, o czym świadczy choćby odkryta tutaj mozaika przedstawiająca Ulissesa zahipnotyzowanego przez syreny (obecnie w Muzeum Bardo).
Dom Trifolium – Poniżej i po prawej stronie drogi, która przebiega przez ruiny, znajduje się Dom Trifolium. Nie można wierzyć żadnemu przewodnikowi, który mówi, że był to pałac; faktycznie mieścił się tu dom publiczny. Jego nazwę można odczytać w głównej sali w kształcie listka koniczyny.
Łaźnie Cyklopów – Tuż obok mieszczą się łaźnie Cyklopów, zawdzięczające swą nazwę mozaice, którą tu znaleziono. Łaźnie są w bardzo złym stanie, z wyjątkiem latryn umieszczonych rzędem w formie podkowy bezpośrednio przy wejściu. Rzymianie najwidoczniej uważali, iż oddawanie kału powinno być doświadczeniem publicznym!
Łuk Septymiusza Sewera – Na wprost łaźni znajduje się pochodzący z 205 roku zaniedbany łuk Septymiusza Sewera. Wzniesiono go w okresie, gdy Thugga była już miastem niezależnym.
Mauzoleum Libijsko-Punickie
Droga w kierunku południowo-wschodnim prowadzi od Domu Dionizosa i Ulissesa do Mauzoleum Libijsko-Punickiego, które stanowi jedyny zachowany w Tunezji przykład architektury sprzed okresu rzymskiego. Z treści inskrypcji wynika, że budowlę wystawiono ku czci przywódcy numidyjskiego, Atebana w trzecim stuleciu przed Chrystusem. W 1842 roku konsul brytyjski usunął stąd tę ważną inskrypcję i cała budowla runęła. Kamień z napisem został przetransportowany do Anglii (obecnie własność British Museum), a wieżę odbudowano.
Komunikacja
Najprościej dojechać autobusem lub louage do Tebursuk, a potem złapać taksówkę, żeby pokonać pozostałe sześć kilometrów do Duggi. Dobrym pomysłem jest przenocowanie w Tebursuk i wyruszenie wczesnym rankiem na zwiedzanie.
Jeśli nękają kogoś przeciwności losu albo potrzeba znalezienia możliwie najtańszego noclegu powstrzymuje przed podróżą przez Tebursuk, można za bazę wypadową do zwiedzania ruin obrać Nouvelle Dougga, leżące przy głównej trasie Tunis-EI-Kef.
Od stacji Mobil, na samym końcu wioski, już tylko trzy kilometry dzielą ciekawego turystę od starożytnych ruin. Krótsza trasa wiedzie przez środek wioski, a marsz ułatwiają uprzejmi tubylcy. Spacer trwa pełną godzinę ale, jeśli tylko nie jest zbyt gorąco (jak też niezmiennie w lecie bywa), do wdrapujących się pod górę dołączają miejscowi, chętnie służący za kompanów.