EL-DŻEM (El-Jem)

Gdyby nie fakt, że w El-Dżem przetrwał jeden z najbardziej imponujących zabytków rzymskich w Afryce, to gorące, zapylone i niczym nie wyróżniające się miasto byłoby poza zainteresowaniami turystów odwiedzających Tunezję.

Koloseum

Jest ono niewiele mniejsze od swego słynnego na całym świecie odpowiednika w Rzymie: wyrasta dumnie z rozciągającej się wokół płaskiej równiny i dominuje nad miastem. Niegdyś było koronną dumą rzymskiego miasta Thysdrus, leżącego w centrum regionu słynnego z upraw oliwek, o którego charakterze decydowały wspaniałe wille ozdobione cudownymi mozaikami. Rozmiary amfiteatru są imponujące: 138 metrów długości, 114 metrów szerokości, z trzema rzędami siedzeń sięgających wysokości 30 metrów. Budowla mogła pomieścić 30 tys. osób, czyli więcej niż liczba ludności miasta. Pod areną ciągną się dwa długie korytarze, które były używane do trzymania zwierząt, gladiatorów oraz chrześcijan – uczestników krwawych spektakli rozgrywających się ku uciesze zgromadzonym na trybunach tłumów.

Prawdopodobnie amfiteatr został wzniesiony w latach 230-238 n.e. za czasów Gordiana, afrykańskiego konsula, właściciela ziemskiego i mecenasa. W 238 r. w czasie powstania spowodowanego niezadowoleniem z polityki podatkowej obalono cesarza rzymskiego Maksymina. Nowym władcą został sędziwy, osiemdziesięcioletni Gordian. Euforia ludności regionu nie trwała długo – armia powstańcza została rozbita pod Kartaginą, cesarz Gordian popełnił samobójstwo w amfiteatrze, a miasto zrabowano i zniszczono. W XVII w. w czasie zamieszek amfiteatr został w znacznym stopniu zniszczony: wysadzono część murów, by pojmać ukrywających się w nich buntowników, co osłabiło stabilność całej konstrukcji. Niektóre uszkodzenia naprawiono, ale zrobiono to nieprofesjonalnie.

Koloseum jest otwarte codz. 7.00 – 19.00 w lecie i 7.30-17.30 zimą (4 D.T. plus 1 D.T. za fotografowanie). Co roku w lipcu i sierpniu odbywa się tu międzynarodowy festiwal muzyki symfonicznej.

Muzeum

Położone około 500 metrów od amfiteatru, przy drodze do Sfaksu mieści najbardziej interesującą kolekcję mozaiki jaką można znaleźć poza Muzeum Bardo w Tunisie. Wszystkie zostały znaleziono na tyłach budynku, gdzie niegdyś stały najbardziej luksusowe wille. Niektóre z nich zostały pozostawione na miejscu, ale najlepsze przeniesiono do muzeum. Szczególnie interesujące jest dzieło przedstawiające dziewięć muz. Ceny i godziny otwarcia są takie same jak w koloseum.

Inne atrakcje

Po przeciwnej stronie linii kolejowej usytuowany jest drugi, mniejszy amfiteatr, wybudowany na ruinach prymitywnego fortu, a na północ od koloseum rozsiane są rzymskie wille, niektóre jeszcze nie odkopane. Zdjęcia lotnicze udowodniły istnienie jeszcze jednego, większego amfiteatru, ledwo widocznego z ziemi, ale zapewne nie tylko 011 czeka na archeologów.

Noclegi i gastronomia

Jest tu tylko jeden hotel, ale ponieważ na zwiedzanie zabytków wystarczy pół dnia, nie trzeba z niego korzystać: lepiej wybrać się po południu na poszukiwanie przygód w inne miejsce. Na stacji kolejowej nie ma gdzie zostawić bagaży, ale człowiek wpuszczający do amfiteatru zapewne na nie spojrzy. W El-Dżem, przy głównej drodze niedaleko dworca kolejowego, jest Hotel Julius (tel.03/69 00 44). Pokoje rozplanowane są wokół przyjemnego dziedzińca (7,5/13 jedynka/ dwójka); latem zatłoczony. Mieści się tu także jedyny w mieście bar oraz restauracja, w której można zjeść za 5 D.T.

Przy głównej drodze pomiędzy hotelem i muzeum znajduje się jeszcze kilka małych, przeciętnych restauracji, a na kawę lub herbatę zapraszają kawiarnie na placu naprzeciwko stacji kolejowej.

Komunikacja

Autobus – Biuro SNTRI mieści się po prawej stronie, tuż przed muzeum. Zatrzymują się tu tylko przelotowe autobusy, więc trudno zdobyć miejsce. Lepszym pomysłem jest pociąg.

Pociąg – Dworzec kolejowy usytuowany jest w samym centrum miasta (pięć min marszu od amfiteatru.). W kierunku południowym wyruszają cztery pociągi dziennie: między 10.20 a 24.00 do Sfaksu (1 godz.; I klasa 3,5 D.T.) – ten o 10.00 jedzie dalej do Gabesu (3,5 godz.), a skład wyjeżdżający o północy zmierza do Gafsy i Metlawi (6 godz.); pociągi do Susy (3,5 D.T.) i Tunisu (8,5 D.T.) odjeżdżają o 2.40,6.56, 13.24,14.24 i 19.24. Podróż trwa 3 godz.

Taksówki – Louages odjeżdżają spod dworca kolejowego, a ponieważ cieszą się znacznym zainteresowaniem, często są kłopoty ze zdobyciem miejsca. Taksówki do Susy (2,7 D.T.), Sfaksu, Kairuanu i Mahdiji kursują regularnie (po południu rzadziej).