Tunezja jest faktycznie krajem dwujęzycznym. Arabski to język oficjalny, lecz powszechnie znany i używany jest też francuski, którego uczono w szkołach w pierwszych latach panowania Burgiby i nadal dzieci poznają go już w wieku sześciu lat. Nauczany jest również angielski i niemiecki, ale trudno znaleźć osobę posługującą się którymś z tych języków poza terenem odwiedzanym przez turystów.
Język berberski można usłyszeć jedynie w wioskach bardzo odległych od szlaków turystów.
Arabski
Podobnie jak w innych krajach arabskich w Tunezji używane są dwie formy językowe: język literacki oraz dialekty. Zjawisko to określane jest mianem diglosji. W życiu codziennym Arabowie posługują się dialektem, zwanym w krajach Maghrebu „daridża” – uczą się go od dzieciństwa w naturalny sposób, zaś język literacki poznają w szkole wraz z nauką pisania.
Choć dialekt nie posiada skodyfikowanych zasad pisowni, ma również formę pisaną: używany jest w poezji ludowej, sztukach teatralnych, scenariuszach filmowych, listach prywatnych itp.
Natomiast język literacki to przede wszystkim język pisany, stosowany też w sytuacjach oficjalnych, np. w przemówieniach, wykładach, telewizji, radiu, to język intelektualnych elit. Można się w nim porozumieć z każdym wykształconym Arabem.
Znajomość literackiego języka arabskiego umożliwia zrozumienie mieszkańców całego arabskiego świata -od Atlantyku po Zatokę Perską, stąd też wszyscy wykształceni Arabowie, jak również nie Arabowie znający tę formę mogą się nim posługiwać w Rabacie, Algierze, Tunisie, Chartumie, a także Damaszku, czy też w Bagdadzie.
Ludzie wykształcenie w naturalnych, spontanicznych rozmowach stosują inną formę języka mówionego, mieszankę dialektu i języka arabskiego, tzw. allugha ’al mutawassite.
Zasady wymowy
Zasady wymowy opracowano w sposób uproszczony, umożliwiający jednak odczytanie słowniczka, który zapisany został w wersji francuskiej ponieważ większość opracowań dotyczących języka tunezyjskiego ukazała się w języku francuskim. Zainteresowani zawiłościami gramatyki arabskiej mogą sięgnąć do Gramatyki języka arabskiego profesora Janusza Daneckiego.
Miesiące – Muzułmański rok składa się z dwunastu miesięcy i jest o jedenaście dni krótszy niż w kalendarzu gregoriańskim, dlatego z punktu widzenia Europejczyka święta islamskie każdego roku przypadają o około dziesięć dni wcześniej niż w roku poprzednim. Dokładnego terminu nie sposób podać z wyprzedzeniem, gdyż zależy on od tego, kiedy pojawi się księżyc w nowiu. Poszczególne miesiące w kalendarzu muzułmańskim (hidżra)to:
wymowa polska
styczeń – muharram
luty – safar
marzec – rabi al-awwal
kwiecień – rabi ath-than
maj – dżumada’l-ula
czerwiec – dżumada’l-akhira
lipiec – radżab
sierpień – szaaban
wrzesień – ramadan
październik- szawwal
listopad – zu’l-kiida
grudzień – zu’l-hidżdża
W krajach Lewantu oprócz kalendarza hidżra używane są też nazwy kolejnych miesięcy kalendarza gregoriańskiego. W Tunezji brzmią one praktycznie tak samo jak w językach romańskich.
styczeń – janair
luty – fibrair
marzec – mars
kwiecień – abril
maj – maj
czerwiec – junju
lipiec – julju
sierpień – aghustus
wrzesień – sibtimbir
październik- oktobar
listopad – nofember
grudzień – disember
Dni tygodnia (tydzień – usbu)
poniedziałek – litnen
wtorek – it-talat
środa – larba
czwartek – il-hamis
piątek – il-dżuma
sobota – is-sabat
niedziela – il-hadd
Liczebniki arabskie Można się ich łatwo nauczyć, a w odróżnieniu od słów zapisuje się je tak jak po polsku, z lewej na prawo.
1 – wahed
2 – ythnine
3 – tleta
4 – arba
5 – khamsa
6 – setta
7 – sebaa
8 – themania
9 – tessaa
10 – chra
11 – hdach
12 – tnach
13 – tlattach
14 – arbatach
15 – khamstach
16 – sittach
17 – sbaatach
18 – tmantach
19 – tisaatach
20 – ‘ichriin
21 – wahed u‘ichriin
22 – ythnine u‘ichriin
30 – thlabhiin
40 – arbaiin
50 — khamsiin
60 — sittiin
70 – sabiin
80 – thmaniin
90 – tisiin
100 – mya
1000 – elf
Liczebniki porządkowe
pierwszy – awwal
drugi – thaani
trzeci — thaalith
czwarty – raabi
piąty – khamis
Francuski
Najpopularniejszym językiem europejskim w Tunezji jest francuski. Podane poniżej podstawowe zwroty i wyrażenia przydadzą się wszystkim, którzy uważają, że arabski ich przerasta.
Zwroty grzecznościowe
Cześć/dzień dobry Bonjour
Do widzenia Au revoir/Salut
Dobry wieczór Bonsoir/Bonne soiree
Dobranoc Bonne nuit
Proszę S’il vous plait
Dziękuję Merci
Proszę (w odpowiedzi na podziękowanie) De rien/Je vous en prie
Tak Oui
Nie Non
Nie, dziękuję Non, merci
Przepraszam Excusez-moi/Pardon
Jak się masz? Comment allez.—vous/Ca va?
Dziękuję, dobrze Bien, merci
Podstawowe pojęcia i wyrażenia
ja je
ty vous
on/ona il/elle
my nous
wy vous
oni/one ils/elles
Dlaczego? Pourqoui!
teraz maintenant